i koniec
  • świeżonka i podobne nazwy
    24.03.2009
    24.03.2009
    Witam!
    Spotkałem się z kilkoma słowami określającymi potrawę ze świeżego świńskiego mięsa (po uboju): smażonka, świeżonka, świeżynka. Czy te nazwy zależą od regionu, są jeszcze jakieś inne określenia?
    Pozdrawiam.
  • transakcentacja i akanie
    5.06.2006
    5.06.2006
    Co dzieje się, kiedy zderzają się dwa zjawiska: akcent meliczny i akanie? Na przykład w słowie rozchodzi normalnie akcentujemy drugą sylabę, ale w kolędzie („głos się rozchoDZI’’) – trzecią. Gdyby w języku polskim było akanie, miałbym gotową odpowiedź ;-)
    Możliwe więc, że ze względów rytmicznych Rosjanin zaakcentuje mołoko nie na trzecią, lecz na inną sylabę. Co wtedy jest ważniejsze – rzeczywiste akcentowanie, czy „pamiętanie’’, które o wymawia się jak a?
  • tylko i wyłącznie
    4.11.2010
    4.11.2010
    Czy zwrot tylko i wyłącznie faktycznie jest niepoprawny? Rzeczywiście powinno się używać albo samego tylko, albo samego wyłącznie? A przecież tak często słyszymy to zestawienie. Jak to w końcu jest?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • Tytuł serii i podserii
    13.12.2019
    13.12.2019
    Podseria w opisie bibliograficznym
    Szanowni Państwo
    Jak zapisać nazwy serii i podserii umieszczonych (alternatywnie) w różnych miejscach? Seria „Kolekcja Hachette” (okładka, karton luzem, s. internet. / okładka, s. tyt., karton, s. internet. / karton, s. internet.); podserie: „Powieści Historyczne”, „Powieści dla Kobiet” (karton, s. internet.), niby-podseria (liczba t. zaplanowana) „Karol May. Mistrz powieści przygodowej” (karton, s. internet.). Nr t. podserii (karton, grzbiet).
    Marek Piersa
  • zbiry i chłopaki
    4.06.2012
    4.06.2012
    Cytat z Trzech muszkieterów: „Zbiry, rozpływając się w podziękowaniach, uprowadzili swą zdobycz. Gdy schodzili, d'Artagnan uderzył dowódcę po ramieniu”. Czy nie powinno być: „Zbiry (…) uprowadziły swą zdobycz. Gdy schodziły…”?
    I jeszcze jedno: „Wynajął zbirów, którzy go zasztyletowali” czy też: „Wynajął zbirów, które go zasztyletowały”? „Chłopaki wygrały mecz”, „Znalazł chłopaków, którzy wygrali mecz” czy też: „Znalazł chłopaków, które wygrały mecz”. Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości językowych.
    Dziękuję
  • Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-

    9.03.2024
    9.03.2024

    Dzień dobry,

    w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?

  • apostrof i terminy artystyczne
    5.04.2005
    5.04.2005
    Dzień dobry! Mam problem z odmianą nazwiska belgijskiego artysty, które brzmi: Guy Peelaert. Z apostrofem czy bez? Znajomi artysty upierają się przy pisowni z apostrofem…
    Ponieważ tak rzadko udaje mi się zadać pytanie, proszę wybaczyć, że zadam jeszcze jedno. Jaka zdaniem Państwa powinna być pisownia i odmiana następujących wyrażeń związanych ze współczesną sztuką: net-art (net art), light box (lajtboks, lightbox, light box'u), dark room.
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam.
    Anna Blum Anna Blum
  • Białucha i Tatko
    27.06.2013
    27.06.2013
    Witam!
    Wiele jest pytań na temat odmiany nazwisk, ale odpowiedzi na swoje wątpliwości nie znalazłam. Jak odmieniać nazwisko Białucha i nazwisko Tatko – czy odmieniać je w ogóle? Spotkałam się z odmianą komu? – Białusze, ale przy takiej odmianie można też wnioskować, że nazwisko jest Białusza, a nie Białucha. Czy nazwisko Tatko odmieniać, czy też lepiej zostawić je w mianowniku?
    Pozdrawiam!
  • Camus i Petit
    14.06.2002
    14.06.2002
    Chciałbym spytać o odmianę (z wymową) dwóch nazwisk francuskich. Pierwsze to Camus [wym. kami]. Słownik ortograficzny podaje, że w dopełniaczu piszemy Alberta Camus (nieodmiennie) lub Alberta Camusa. Jaka jest wymowa nazwiska w tym drugim przypadku? I dlaczego nie ma formy Camus'ego? (jak Rabelais'go)?
    Drugie to nazwisko francuskiego piłkarza Emmanuela Petit. Jak napisać i jak wymówić formę dopełniacza tego nazwiska? Komentatorzy mówią czasem Petiego, a czasem Petita.
  • dni tygodnia i inne różności
    4.10.2002
    4.10.2002
    1. Jak piszemy dni tygodnia w skrócie? Chodzi mi o skróty jedno-, dwu- lub trzyliterowe. Czy musi być po takim skrócie dana kropka?

    2. Od którego dnia tygodnia zaczyna się tydzień.

    3. Jeszcze potrzebne mi są skróty nazw miesięcy.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego